Filosoferen
De hoofdcompetentie filosoferen wordt erg breed ingevuld. Onder de term filosoferen verzamelen we competenties die jongeren in staat stellen om zelfstandig en in dialoog onderwerpen te onderzoeken. Dit doen we a.d.h.v. een kwalitatieve bronnenanalyse, kritisch denken, reflecteren, stilstaan bij identiteitsontwikkeling, oordelen over goed en kwaad en participatieprocessen in de samenleving onder de loep te nemen.
We doen een aanzet om te inspireren met werkwormen of methodieken om jongeren te coachen bij het ontwikkelen van deze competenties. Daarnaast doen we onder het luik ‘Pedagogisch-didactische handvatten’ suggesties voor bronnen waarin filosoferen als didactische methode om les te geven rond burgerschap aangeraakt wordt. Deze methodieken zijn breder inzetbaar dan enkel bij het begeleiden van jongeren binnen de competentie filosoferen. Filosofie als didactische methode kan een startpunt zijn voor emancipatorische burgerschapsdidactiek.
WAT WAT website met (korte) teksten voor jongeren
WAT WAT richt zich op kinderen en jongeren en verzamelt filmpjes, getuigenissen, tips, informatie over allerhande thema's o.a. met betrekking tot diversiteit, identiteitsvorming, arbeidsmarkt, duurzaamheid,...: Op de website vind je heel wat (korte) teksten die als vertrekpunt kunnen dienen om bepaalde thema's te bespreken. De teksten bieden zowel uitdagingen [...]
Filosoferen in onthaalonderwijs: stimuleren van taal en denkvermogen (artikel)
Hoe kan je met jongeren in OKAN aan de slag gaan met filosoferen? Hoe kan filosoferen bijdragen aan taalontwikkeling en denkvaardigheden? Annefieke Bonants, lerares in Internationale Schakelklassen in Rotterdam volgde een opleiding filosoferen met kinderen en jongeren en ging op zoek naar toepassingen voor het onthaalonderwijs. Ze schreef er [...]
Babbelart: een speelse gespreksmethode
Babbelart werd ontwikkeld door Lasso (Brussels netwerk voor cultuurparticipatie en kunsteducatie) en heeft als doel op een laagdrempelige manier met jongeren in gesprek te gaan over hun motivatie, talenten, interesses en mogelijke drempels. Groepsbegeleiders, vormingsmedewerkers en leerkrachten kunnen met BabbelArt peilen naar de motivaties, drempels, talenten en interesses van hun doelpubliek [...]
De LCD-toolkit: stappenplan voor een participatieve manier van werken (Demos)
'Dēmos: onderzoekt beleids- en maatschappelijke ontwikkelingen die de culturele, jeugd(werk) en sportsector vormgeven. Dat doen ze niet alleen. Hun eigen onderzoeksresultaten en die van andere brengen ze samen in een online kenniscentrum. In dit kenniscentrum is ook de LCD-toolkit terug te vinden. DE LCD-toolkit is een toolkit om participatief [...]
Brochure ‘Slecht slapen, piekeren, stress’ in 7 talen
Het agentschap integratie en inburgering ontwikkelde in samenwerking met Steunpunt Geestelijke Gezondheidszorg een brochure in 7 talen dat als hulpmiddel kan ingezet worden om een gesprek over psychische klachten te starten. De brochure kan een hulpmiddel zijn om met OKAN-jongeren te werken rond kwetsbaarheid en veerkracht. 'Heb je iemand [...]
Genderkoek: over genderidentiteit, seksuele oriëntatie en expressie
çavaria, de Vlaamse belangenvereniging voor LGBTQI+-mensen, maakte een overzichtelijke poster om de verschillende begrippen rond sekse, gender en seksuele oriëntatie te leren kennen. Omwille van de visuele voorstelling kan deze poster ook bruikbaar zijn binnen OKAN voor wie aan de slag wil gaan binnen morele oordeelsvorming en identiteitsontwikkeling. Genderidentiteit, [...]
Kaartje Filosoferen NIEUW 2
Filosoferen: .... Tekst Button Text
Boek: Racisme. Over wonden en veerkracht (Naima Charkaoui)
Naima Charkaoui, een politicologe, schreef een boek over het sluipend gif dat racisme is. Een boek over pijn en uitsluiting, over weerbaarheid en hoop. Een pleidooi voor meer zorg voor slachtoffers van racisme. Ze belicht wat racisme is, hoe het bewust en onbewust zijn weg vindt in onze samenleving [...]
Zanzu: mijn lichaam in woord en beeld
Op de website van Zanzu kunnen OKAN-leerlingen terecht met vragen over hun lichaam, seksualiteit, relaties,... Ze vinden er informatie, pictogrammen en een vertaalwoordenboek ter ondersteuning in de eigen thuistaal. Informatie kan ook beluisterd worden. Alle informatie wordt gebundeld per thema. De website biedt ook een overzicht van organisaties waar [...]
Inspiratiegids Teach for SDG’s
Het kader van de Sustainable Development Goals of Duurzame Ontwikkelingsdoelen is een richtinggevend kader om morele keuzes te maken en te analyseren met betrekking tot lokale en globale uitdagingen voor samenlevingen. Morele keuzes kunnen op hun beurt aanzetten tot oplossingsgerichte acties. De inspiratiegids Teach for SDG's om als school [...]
Kaartje Filosoferen 3
Filosoferen: .... Tekst Button Text
Bounce (Train the trainer: veerkracht van jongeren, Arktos)
In deze vierdaagse Train de Trainer leer je veerkrachttrainingen met jongeren (BOUNCE young) en bewustmakingsinitiatieven voor ouders en eerstelijnswerkers (BOUNCE along) voorbereiden, opzetten en begeleiden. De opleiding is gericht op een brede groep eerstelijnswerkers: leerkrachten, opvoeders, jeugdwerkers, welzijnswerkers … Je kan je verwachten aan een interactieve driedaagse training en een terugkomdag, waarin de [...]
Website WIJ-ZIJ (polarisatie)
Wil je met leerlingen aan de slag rond polarisatie? Op de website WIJ-ZIJ vind je een rijke bundeling van achtergrondinformatie, onderzoeksresultaten en methodieken rond (de)polarisatie (op school, in de samenleving, in de jeugdbeweging,...). De achtergrondinformatie kan als startpunt gelden om vanuit de hoofdcompetentie filosoferen met OKAN-leerlingen polarisatie in de [...]
Stampmedia: nieuwsbeleving van jongeren met migratieachtergrond
StampMedia is het eerste jongerenmedia-agentschap in Vlaanderen dat de stem versterkt van alle jongeren in de media. StampMedia is door de Vlaamse Vereniging van Journalisten erkend als ‘algemeen nieuwsmedium’. 'StampMedia voerde in opdracht van mediawijs.be, Vlaams Kenniscentrum voor Mediawijsheid, een onderzoek naar de eventuele kloof tussen stedelijke jongeren met [...]
Mediawijs: Affiche: betrouwbare info of toch fake?
Deze affiche biedt een (overzichtelijk) overzicht met 10 tips of strategieën die jongeren kunnen hanteren bij kwalitatieve bronnenanalyse. Op de website van Mediawijs kan je eveneens verschillende andere tools of lespakketten terugvinden over fake news en informatie- en beeldgeletterdheid. Ga naar de affiche
Spel: Terra Nova
Het spel Terra Nova Minimaatschappij biedt ook binnen OKAN de mogelijkheid om in gesprek te gaan over samenleven. Het spel kan uitgeleend worden via de documentatiecentra van Kleur Bekennen. De kaartjes met vragen die als aanknopingspunt dienen voor gesprekken over democratie, mensenrechten, ethische dilemma's,... kunnen ter ondersteuning met vertaaltools [...]
Inspiratieblog Filosovaardig
De website Filosovaardig bevat heel wat inspiratie over filosoferen met kinderen (en jongeren). Werkvormen en methodieken die op de website beschreven staan, kunnen eenvoudig aangepast worden om ook met oudere (anderstalige) kinderen/jongeren te filosoferen in de klas.'Alles wat met filosoferen met kinderen te maken heeft, vind je bij Filosovaardig. Deze site [...]
Informatiebundel digitale geletterdheid (Vocvo)
Het Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenonderwijs bundelde in 2017 allerhande onderzoeken, artikels en initiatieven omtrent digitale geletterdheid bij volwassenen. De aandacht gaat hierbij naar de digitale kloof tussen doelgroepen. Er wordt ook melding gemaakt van bronnen met betrekking tot anderstalige nieuwkomers en jongeren. Het document biedt heel wat achtergrondinformatie [...]
Reflectietoolbox
De reflectietoolbox is een digitale verzameling van allerhande reflectiemethodieken en modellen. Op de website is ook achtergrondinformatie terug te vinden over wat reflecteren is en aan welke randvoorwaarden voldaan moet worden om reflecteren zinvol en leerrijk te maken. De website kan voor OKAN inspireren omwille van de grote aandacht die [...]
VEFO: Vlaams netwerk voor eigentijds filosofieonderwijs
VEFO, het Vlaams Netwerk voor Eigentijds Filosofie Onderwijs pleit voor meer filosofie in het Vlaamse onderwijs. Om leraren te ondersteunen om met filosofie aan de slag te gaan, ontwikkelt VEFO lesmateriaal, handboeken en formuleert ze basiscompetenties om leraren te professionaliseren als filosofisch gespreksleider. VEFO biedt geen materiaal aan dat [...]
Djapo
Djapo is een educatieve organisatie die materialen ontwikkelt en workshops aanbiedt aan leraren (in opleiding) rond educatie duurzame ontwikkeling (EDO). De organisatie zet in op het stimuleren van filosoferen, creatief denken, systeemdenken en actiegericht werken zodat jongeren leren bewuste keuzes te maken voor een duurzamere wereld. Op hun website [...]
Visual Thinking Strategy
Visual Thinking Strategie (VTS) is een gesprekstechniek/methodiek om met kinderen, jongeren, volwassen in groep allerhande beelden (foto's, kunstwerken,...) te onderzoeken. De methodiek werd in Amerika uitgewerkt door een psycholoog, Abigail Housen en het Museum of Modern Art (MoMA) in New York. Ondertussen maakt het deel uit van het curriculum [...]
DebatUnie
De DebatUnie is een Nederlandse vereniging die ernaar streeft om leerlingen vaardig te maken in debatteren en zo bij te dragen aan Actief burgerschap en een levendige democratie. De vereniging biedt inspirerend materiaal om met leerlingen aan de slag te gaan met spreekopdrachten rond verschillende (actuele) thema's. De spreekopdrachten [...]
Debatstellingen
Op deze website vind je allerhande stellingen die als start kunnen dienen voor een stellingenspel, een groepsgesprek, een debat,... waarbij leerlingen individueel of in groep op zoek gaan naar feiten, meningen en argumentatie. De stellingen zijn zo gekozen dat er steeds verschillende argumenten voor of tegen kunnen bedacht worden. [...]
No Hate Speech (mediawijs)
Op deze website wordt informatie gebundeld over: haatspraak alternatieve narratieven educatieve werkvormen en toolboxen om in de klas aan de slag te gaan hoe te reageren op of- en online haatspraak ... Voor leerlingen in OKAN werd de toolbox 'No hate' aangepast. Naast deze toolbox zijn er tal van [...]