Vlaanderen heeft een lange traditie van onderwijs aan nieuwkomers, maar pieken zoals die in 2015-2016 met een verhoogde instroom van vluchtelingen in alle onderwijsniveaus, plaatsen ons voor nieuwe uitdagingen. Deze vluchtelingen, veelal uit oorlogsgebied, hebben vaak trauma’s opgelopen voor, tijdens en na hun vlucht. Er zijn grote verschillen in de schoolloopbaan en vooropleiding in hun land van herkomst. Soms ontbreken documenten. Het is moeilijk om aansluiting te vinden bij het onderwijs hier.
In de periode maart 2017-maart 2018 boog een denkgroep in de Vlor zich over het thema ‘vluchtelingen en onderwijs’. Om het thema te verkennen, stelde de Vlor een denkgroep samen met vertegenwoordigers van onderwijsverstrekkers, onderwijspersoneel, ouders, leerlingen en studenten, socioculturele en socio-economische organisaties, de overheid, het Kinderrechtencommissariaat, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en andere experts. De strategische verkenning stond stil bij de rol van het onderwijs -van kleuter tot volwassenenonderwijs-, maar ook van andere actoren. Wat kan onderwijs voor vluchtelingen betekenen? En wat betekenen vluchtelingen voor onderwijs? Hoe kunnen initiatieven vanuit andere beleidsdomeinen bijdragen tot een betere toeleiding en omkadering van onderwijs? Wat is verder nodig om onderwijs aan vluchtelingen optimaal vorm te geven? Wat kunnen we leren van de aanpak in ons omringende landen? Welke rol zien we voor de bredere samenleving weggelegd?
De denkgroep liet zich inspireren door o.m. de bijdragen van enkele experts:
Dirk Geldof – Vluchtelingen, onderwijs en superdiversiteit. De context in beeld
Maurice Crul – Vluchtelingenkinderen in het onderwijs in Europa
Lucia De Haene en Ilse Derluyn – De gevolgen van trauma voor vluchtelingenkinderen op school
Anton Sabbe – Vluchtelingen op de arbeidsmarkt en screening van competenties
Mohammad Salman – Het VUB-programma voor student-vluchtelingen
Dit rapport bevat een onderbouwd overzicht van de hedendaagse uitdagingen van OKAN in Vlaanderen en gaat o.a. met inspiratie uit het buitenland op zoek naar voorstellen tot verbetering.